Makine Tanımlama/İÜP

Doldurulması zorunlu ve doğru seçimin yapılması çizelgeleme sonuçları için önemli bir alandır. Alanın sağ tarafında yer alan aşağı ok butonu ile makine tipleri arasından seçim yapılır.

Ayrıntıları aşağıda belirtilen 9 seçenek vardır:

1- Normal (Single Processor): Aynı anda yalnızca 1 ürün işleyebilir.

2- Normal (Multi Processor): Aynı anda birden fazla ürün işleyebilir. Ancak işlediği tüm ürünler aynıdır. Bu makine tipi seçildiğinde “İşlemci Sayısı” alanı aktif hale gelir. Bu alana, makinenin aynı anda işleyebildiği ürün sayısı girilir. 

3- Fason: Dışarıda işlemeye gönderilen ürünler için kullanılır. Bu tip seçildiğinde “Cari Kodu” ve “Kapasite” alanlarıyla birlikte “Fason Lojistik Planı” sekmesi oluşur. Hangi cari kodlu fason üreticisine ürün gönderiliyorsa o cari kodun ilgili alana girilmesi gerekir. Fason üretici tarafından günlük maksimum kaç birim üretim yapılacağı bilgisi verildiyse, “Kapasite” alanına bu veri girilerek, çizelgeleme işleminin bu bilgiyi hesaplamaya dahil etmesini sağlar. Bahsi geçen kapasitenin ürün bazında tanımlanması da mümkündür. Bunun için "Operasyon-Makine Eşleştirme" ekranı kullanılır. 

4- Fırın: Fırın tipli makinelerde kapasite önemlidir. Boş kapasitesi olduğu sürece yeni ürün alabilir. Bu yönüyle gerçek ekmek fırınları gibi düşünülebilir ve yine bu özelliği ile kazan tipli makinelerden
ayrılır. Farklı ürünleri aynı anda işleme özelliği vardır. Her ürün fırında kendi proses süresi kadar işlenir. Bu makine tipinde “İşe Başlayabilmek için Min. Kapasite Doluluk Oranı” alanı bulunur. 1 değeri %100 anlamına gelir. Buraya girilen oran, makinenin çalışmaya başlaması için, önünde kapasitesinin en az yüzde kaçı kadar iş birikmesinin bekleneceği ile ilgili süreyi ifade eder.

Örneğin;

0,8 girilirse ve fırının kapasitesi 100 birimse, fırına girmeye hazır en az 80 birim ürün birikmeden fırın çalışmaya başlamaz.

5- Sürekli Fırın: Sürekli Fırın tipli makinelerde fırın içinde bir akış vardır. Ürünler fırına girip içinde ilerler ve fırından çıktıklarında işlenmeleri tamamlanır. Bu makine tipi seçildiğinde “Çevrim Süresi”
alanı oluşur. Burada kavramların karıştırılmaması önemlidir.

Örnek-1

Sürekli fırın tipli makine henüz boş iken, giren ilk ürünün çıkana kadar makine içinde geçirdiği süre üretim süresine eşittir. İlk ürün çıktıktan sonra ise makine dolmuş olacağı için, hemen arkasından seri olarak sıradaki ürünler çıkmaya devam eder. Dolayısıyla, makineye giren ilk ürün makineden çıkana kadar geçen zamanla, makine dolduktan sonra ürünün makineden çıkana kadar geçeceği zaman eşit değildir. İşte bu ilk üründen sonra çıkan ürünler için, Çevrim Süresi kullanılması anlamlıdır.

Örnek-2

Sürekli fırından her 30 saniyede 1 adet ürün çıkıyorsa, bu makine için çevrim süresi 30 saniyedir.
Ekran Görüntüsü 15

6- Montaj Hattı: Montaj Hattı tipli makine mantık olarak sürekli fırın ile birebir aynıdır. Yine çevrim süresinin tanımlanacağı alan burada da yer alır. Bu tip makinelerde farklı olan nokta ise, “Montaj
Hattı Dengeleme” desteğinin bulunmasıdır. Montaj Hattı Dengeleme ekranına, Üretim → MRP →Kayıt → İleri Üretim Çizelgeleme modülünden erişilir. 

7- Manuel Montaj: Manuel Montaj tipli makinelerde aynı anda farklı sayılarda kaynağın - operatör gibi - çalışması mümkündür. Bu tip makineler seçildiğinde “Min. Çalışabilecek Kaynak Seti Sayısı” ve
“Maks. Çalışabilecek Kaynak Seti Sayısı” alanları oluşur. Oluşan alanlarda, bu tipteki makinede çalışacak en az ve en fazla kaynak sayısının tanımlanması gerekir. Algoritma optimum seviyede kaynak
kullanacak şekilde çizelgeleme yapar. Bu tipteki makinelerde, aynı anda farklı ürünlerin işlenmesi de mümkündür. Buna göre gerekli kaynak ataması algoritma tarafından yapılır. Bu tip makinelere örnek olarak, bir montaj masası etrafında operatörler tarafından paketleme operasyonunun yapılması verilebilir. Bu operasyonu yapacak maksimum ve minimum operatör sayıları da, kaynak seti sayıları olur.

8- Kazan: Kazan tipli makinelerde kapasite önemlidir. Kapasite tamamen dolmamış olsa bile, makine çalışmaya başladığında proses sonlanana kadar yeni ürün alamaz. Farklı ürünleri aynı anda işleme
özelliği vardır fakat bu özelliğin kullanılması için “Farklı Ürünler Aynı Anda İşlem Görebilsin” seçeneğinin seçilmiş olması gerekir. Bu seçenek işaretlendiğinde, “Gruplama Seçeneği” listesi de aktif hale gelir. Bu listeden; Üretim Süresi, Grup Kodu, Kod-1, Kod-2, Kod-3, Kod-4, Kod-5 ya da Ürün Grubu seçimi yapılır. Bu noktada kurgunun iyi yapılması önemlidir.

Örneğin;

Farklı üretim sürelerine sahip ürünlerden bir grup oluşturulduysa ve gruplama seçeneği listesinden bu grup seçildiyse, gruptaki tüm ürünler maksimum süreye sahip ürüne göre işlem görür. Ayrıca, bu makine tipinde de “İşe Başlayabilmek için Min. Kapasite Doluluk Oranı” alanı bulunur. 1 değeri %100 anlamına gelir. Buraya girilen oran makinenin çalışmaya başlaması için, önünde kapasitesinin en az yüzde kaçı kadar iş birikmesinin bekleneceğini ifade eder.

9- Robot:  Robottipli makineler farklı ürünleri eş zamanlı işleyebilme özelliğine sahip makinelerdir. Bu
sebeple robot tipli bir makine tanımlandığında, “Eş Zamanlı İş Setleri Tanımlama” isimli yeni bir
sekme oluşacaktır. Bu sekme üzerinden makinenin eş zamanlı işleyebileceği ürünler kaydedilebilir.
(Bkz. Ekran Görüntüsü 17) Robot tipli bir makine tanımlandığında makinenin eş zamanlı
işleyebileceği tüm set alternatiflerinin de tanımlanmış olması kritiktir. Eğer mevcut iş emirlerinden
robot tipli makineye tanımlanmamış bir set alternatifi oluşursa bu iş emirleri robot tipli makineye
planlanmayacaktır. Örneğin robot tipli bir makinenin aynı anda A, B ve C tipli ürünleri işleyebildiği
varsayılsın. Bu aslında ilgili robotun A-B, A-C, B-C ve A-B-C ürünlerini eş zamanlı üretebileceği veya
yalnızca A, B veya C ürününü üretebileceği anlamına gelecektir. Bu alternatiflerin bir veya
birkaçının set olarak tanımlanmaması durumunda, iş emirlerinden tanımlanmamış bir
kombinasyon oluştuğunda makineye atanamayacaktır.