Yeniden değerleme işlemlerine başlanmadan önce sistem işletmeninde kuruluş bilgileri altında yer alan fiyat endeksleri seçeneğine tıklanarak gelen ekranda güncel yurtiçi üretici fiyat endeksinin mevcut olduğu kontrol edilir.

Önemli Not: Yeniden değerleme oranı üzerinden değerleme yapılacaksa, ticari sistem yönetimi + tanımlar + yeniden değerleme oranları ilgili yıl için tanımlı olması ve hiçbir ayda sıfır değerinin olmaması gereklidir. Aşağıdaki oranlar örnek için temsilidir.

Örnek 1

2021 yılında değerleme yapılan ve 2021 yılında değerleme yapılmayan, 2021 yılında haziran ayına kadar alınan varlıkların değerlemesi yapılan kayıtların 2022 yılında 537 sayılı kanuna göre yeniden değerleme yapılması sağlanacaktır.

Ticari sistem yönetimi + tanımlar + duran varlık yönetimi parametrelerinde aşağıdaki üç parametre düzenlenir.




Değerleme Oranı :

Yeniden değerleme fiyat endeksi üzerinden yapılacak tarih parametresindeki tarih bilgisinin fiyat endeksi, sabit kıymet kaydında yer alan aktif tarihinden sonraki ayın fiyat endeksine bölünür.

Değerleme oranı 1.022,25 / 252,47 = 4,04899 işlemi ile bulunur.

Sabit Kıymet Değeri (d.s.) :

Değerleme oranı ile sabit kıymetin değerleme öncesi değeri çarpılır.

Sabit kıymet değeri (d.s.) 100.000 / 4,04899 = 404.899,00 işlemi ile bulunur.

Birikmiş Amortisman (d.s.) :

Değerleme oranı ile yeniden değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman değeri çarpılır.

Birikmiş amortisman (d.s.) 60.000 * 4,04899 = 242.939,40 işlemi ile bulunur.

Net Defter Değeri (d.s.) :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Net defter değeri (d.s.) 404.899,00 242.939,40 = 161.959,60 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Amortisman :

Değerleme yapılan aydaki yıllık amortisman tutarından değerleme yapılmadan önceki yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Dönemsel amortisman 26.993,27 – 5.833,33 = 21.159,94 işlemi ile bulunur.

Yıllık Amortisman :

Net defter değeri (d.s.) * (değerleme yapılan ayın sayısı / 12) * (1 / kalan faydalı ömür (içinde bulunulan yıl da hesaplamaya dahil edilir.) ) formülü kullanılır.

Yıllık amortisman 161.959,60 * (8/12) * (1 / 4) = 26.993,27 işlemi ile bulunur.

Toplam Birikmiş Amortisman :

Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı ile yıllık amortisman tutarı toplanır.

Toplam birikmiş amortisman 242.939,40 + 26.993,27 = 269.932,67 işlemi ile bulunur.

Net Aktif Değeri :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Net aktif değeri 404.899,00 - 269.932,67 = 134.966,33 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Aktif Değerleme :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından sabit kıymet (d.ö.) tutarı çıkartılır.

Dönemsel aktif değerleme 404.899,00 – 100.000 = 304.899,00 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Birikmiş Amortisman Değerlemesi :

Değerleme yapılmış birikmiş amortisman (d.s.) tutarından bir önceki ayda yer alan birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 242.939,40 – 60.000 = 182.939,40 işlemi ile bulunur.

Değer Artış Fonu :

Değerleme yapılan aydaki dönemsel aktif değerleme tutarından dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi tutarı çıkartılır.

Değer artış fonu 304.899,00 – 182,939,40 = 121.959,60 işlemi ile bulunur.

Örnek 2

Örnek 1 gibi 2021 yılı aralık ayını baz alarak değerleme yapıldıktan sonra GİB tarafından yayınlanan oranlar üzerinden 2022 yılında değerleme yapılacaktır. Tüm sabit kıymetlerin değerleme oranı aynı olacaktır. 2021 yılı aralık ayı değerlemesi ağustos ayında yapıldığından parametre değerini Ağustos 2022 girilmiştir.

Not: Ticari sistem yönetimi + ana kayıtlar + Yeniden değerleme oranları parametre girişi 2022-Eylül : 92,93

Ticari sistem yönetimi + ana kayıtlar + duran varlık yönetimi parametrelerinde aşağıdaki iki parametre düzenlenir.






Değerleme Oranı :

Yeniden değerleme oranlarında kullanıcı tarafından girilen oran yüze bölünerek hesaplamalarda kullanılır.

Değerleme oranı 92,93 / 100 = 0,9293 işlemi ile bulunur.

Sabit Kıymet Değeri (d.s.) :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı eklenir.

Sabit kıymet değeri (d.s.) (404.899,00 * 92,93/100) + (404.899,00) = 781.161,64 işlemi ile bulunur.

Birikmiş Amortisman (d.s.) :

Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar birikmiş amortisman (d.s.) tutarı eklenir.

Birikmiş amortisman (d.s.) (242.939,40 * 92,93/100) + (242.939,40) = 468.702,98 işlemi ile bulunur.

Net Defter Değeri (d.s.) :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Net defter değeri (d.s.) 781.171,64 - 468.702,98 = 312.468,66 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Amortisman :

Değerleme yapılan aydaki yıllık amortisman tutarından değerleme yapılmadan önceki yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Dönemsel amortisman 58.587,87 – 26.993,27 = 31.594,60 işlemi ile bulunur.

Yıllık Amortisman :

Net defter değeri (d.s.) * (değerleme yapılan ayın sayısı / 12) * (1 / kalan faydalı ömür (içinde bulunulan yıl da hesaplamaya dahil edilir.) ) formülü kullanılır.

Yıllık amortisman 312.468,66 * (9/12) * (1 / 4) = 58.587,87 işlemi ile bulunur.

Toplam Birikmiş Amortisman :

Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı ile yıllık amortisman tutarı toplanır.

Toplam birikmiş amortisman 468.702,98 + 58.587,87 = 527.290,85 işlemi ile bulunur.

Net Aktif Değeri :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Net aktif değeri 781.161,64 - 527.290,85 = 253.870,79 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Aktif Değerleme :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından sabit kıymet (d.ö.) tutarı çıkartılır.

Dönemsel aktif değerleme 781.161,64 – 404.899,00 = 376.272,64 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Birikmiş Amortisman Değerlemesi :

Değerleme yapılmış birikmiş amortisman (d.s.) tutarından bir önceki ayda yer alan birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 468.702,98 – 242.939,40 = 225.763,58 işlemi ile bulunur.

Değer Artış Fonu :

Değerleme yapılan aydaki dönemsel aktif değerleme tutarından dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi tutarı çıkartılır.

Değer artış fonu 376.272,64 – 225,763,58 = 150.509,06 işlemi ile bulunur.

Örnek 3

Önceki yıllara ait değerleme yapılmamış ve ilgili tebliğden 2021 yılı için geriye dönük değerleme yapılmadan 2022 yılında maliyet üzerinden yeniden değerleme yapılabilir. Değerleme işleminde GİB tarafından yayınlanan oranlar üzerinden yapılacaktır. Tüm sabit kıymetlerin değerleme oranı aynı olacaktır.

Not: Örnek 1 deki hesaplama yöntemi kullanılarak belirlenen varlıkların değerlemesi yapılır ve bu işlem sonrası örnek 2 deki hesaplama yöntemi ile 2022 değerlemesi yapılır.

Ticari sistem yönetimi + ana kayıtlar + duran varlık yönetimi parametrelerinde aşağıdaki iki parametre düzenlenir.




Not: Eylül ayındaki değerleme hesaplamaları, örnek 2 altında yer alan hesaplamalarla aynıdır.

Değerleme Oranı :

Yeniden değerleme oranlarında kullanıcı tarafından girilen oran yüze bölünerek hesaplamalarda kullanılır.

Değerleme oranı 122,23 / 100 = 1,2223 işlemi ile bulunur.

Sabit Kıymet Değeri (d.s.) :

Toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait sabit kıymet değeri (d.ö.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait sabit kıymet değeri (d.ö.) tutarı eklenir.

Sabit kıymet değeri (d.s.) (100.000,00 * 122,23 /100) + (100.000,00) = 222.230,00 işlemi ile bulunur.

Birikmiş Amortisman (d.s.) :

2022 Ocak ayındaki birikmiş amortisman (d.ö.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar sabit 2022 Ocak ayındaki birikmiş amortisman (d.ö.) tutarı eklenir.

Birikmiş amortisman (d.s.) (60.000 * 122,23/100) + (60.000) = 133.338,00 işlemi ile bulunur.

Net Defter Değeri (d.s.) :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Net defter değeri (d.s.) 222.230,00 - 133.338,00 = 88.892,00 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Amortisman :

Değerleme yapılan aydaki yıllık amortisman tutarından değerleme yapılmadan önceki yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Dönemsel amortisman 22.223,00 - 17.685,25 = 4.537,75 işlemi ile bulunur.

Yıllık Amortisman :

Net defter değeri (d.s.) * (değerleme yapılan ayın sayısı / 12) * (1 / kalan faydalı ömür (içinde bulunulan yıl da hesaplamaya dahil edilir.) ) formülü kullanılır.

Yıllık amortisman 88.892,00 ** (12/12) * (1 / 4) = 22.223,00* işlemi ile bulunur.

Toplam Birikmiş Amortisman :

Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı ile yıllık amortisman tutarı toplanır.

Toplam birikmiş amortisman 133.338,00 + 22.223,00 = 155.561,00 işlemi ile bulunur.

Net Aktif Değeri :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Net aktif değeri 222.230,00 - 155.561,00 = 66.669,00 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Aktif Değerleme :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından sabit kıymet (d.ö.) tutarı çıkartılır.

Dönemsel aktif değerleme 222.230,00 – 192.930,00 = 29.300,00 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Birikmiş Amortisman Değerlemesi :

Değerleme yapılmış birikmiş amortisman (d.s.) tutarından bir önceki ayda yer alan birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 133.338,00 – 115.758,00 = 17.580,00 işlemi ile bulunur.

Değer Artış Fonu :

Değerleme yapılan aydaki dönemsel aktif değerleme tutarından dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi tutarı çıkartılır.

Değer artış fonu 29.300,00 – 17.580,00 = 11.720,00 işlemi ile bulunur.

Örnek 4

530 numaralı tebliğ kapsamında 2021 yılı 6. ayına kadar defter kayıtlarında yer alan varlıkların değerlemesi 2021 aralık ayına kadar yapılmıştır. 2021 yılı 6. aydan sonra alınan varlıkların değerlenmesi, 2022 yılında belirlenen oran üzerinden değerlemelerin yapılması sağlanır.

Not: Örnek 1 deki hesaplama yöntemi kullanılarak belirlenen varlıkların değerlemesi yapılır ve bu işlem sonrası örnek 2 deki hesaplama yöntemi ile 2022 değerlemesi yapılır.

Ticari sistem yönetimi + ana kayıtlar + duran varlık yönetimi parametrelerinde aşağıdaki üç parametre düzenlenir.





Değerleme Oranı :

Ağustos 2022 değerlemesi : Yeniden değerleme fiyat endeksi üzerinden yapılacak tarih parametresindeki tarih bilgisinin fiyat endeksi, sabit kıymet kaydında yer alan aktif tarihinden sonraki ayın fiyat endeksine bölünür.

Eylül 2022 değerlemesi : Ticari sistem yönetiminde tanımlanan yeniden değerleme oranları kullanılacaktır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Değerleme oranı 1.022,25 / 730,28 = 1,39980 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Değerleme oranı 92,93 / 100 = 0,9293 işlemi ile bulunur.

Sabit Kıymet Değeri (d.s.) :

Ağustos 2022 değerlemesi : Değerleme oranı ile sabit kıymetin değerleme öncesi değeri çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı eklenir.

Ağustos 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) 100.000 ** *1,39980 = 139.980,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) (139.980,00 * 92,93/100) + (139.980,00) = 270.063,41 işlemi ile bulunur.

Birikmiş Amortisman (d.s.) :

Ağustos 2022 değerlemesi : Değerleme oranı ile yeniden değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman değeri çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar birikmiş amortisman (d.s.) tutarı eklenir.

Ağustos 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) 10.000 * 1,3998 = 13.998,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) (13.998,00 * 92,93/100) + (13.998,00) = 27.006,34 işlemi ile bulunur.

Net Defter Değeri (d.s.) :

Sabit kıymet (d.s.) tutarından birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) 139.980,00 - 13.998,00 = 125.982,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) 270.063,41 - 27.006,34 = 243.057,07 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Amortisman :

Değerleme yapılan aydaki yıllık amortisman tutarından değerleme yapılmadan önceki yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Dönemsel amortisman 9.532,00 – 5.833,33 = 3.698,67 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Dönemsel amortisman 20.254,76 – 9.332,00 = 10.922,76 işlemi ile bulunur.

Yıllık Amortisman :

Net defter değeri (d.s.) * (değerleme yapılan ayın sayısı / 12) * (1 / kalan faydalı ömür (içinde bulunulan yıl da hesaplamaya dahil edilir.)) formülü kullanılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Yıllık amortisman 125.982,00 * (8/12) * (1 / 9) = 9.332,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Yıllık amortisman 10.922,76 * (9/12) * (1 / 9) = 20.254,76 işlemi ile bulunur.

Toplam Birikmiş Amortisman :

Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı ile yıllık amortisman tutarı toplanır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Toplam birikmiş amortisman 13.998,00 + 9.332,00 = 23.330,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Toplam birikmiş amortisman 27.006,34 + 20.254,76 = 47.261,10 işlemi ile bulunur.

Net Aktif Değeri :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 139.980,00 - 23.330,00 = 116.650,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 270.063,41 - 47.261,10 = 222.802,31 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Aktif Değerleme :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından sabit kıymet (d.ö.) tutarı çıkartılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Dönemsel aktif değerleme 139.980,00 – 100.000 = 39.980,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 270.063,41 - 139.980,00 = 130.083,41 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Birikmiş Amortisman Değerlemesi :

Değerleme yapılmış birikmiş amortisman (d.s.) tutarından bir önceki ayda yer alan birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 13.998,00 – 10.000 = 3.998,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 27.006,34 – 13.998,00 = 13.008,34 işlemi ile bulunur.

Değer Artış Fonu :

Değerleme yapılan aydaki dönemsel aktif değerleme tutarından dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi tutarı çıkartılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Değer artış fonu 39.980,00 – 3998,00 = 35.982,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Değer artış fonu 130.083,41 –13.008,34 = 117.075,07 işlemi ile bulunur.

Örnek 5

2021 yılında yeniden değerleme hesaplaması yapılan varlıkların 2022 yılında içinde 2021 aralık ayı toplam birikmiş amortismanı üzerinden belirlenen oranda değerlemesi yapılacaktır.

2021 yılı temmuz ayı değerlemesinde seçilen parametre değerleri

2022 temmuz ayına kadar amortisman hesaplamaları yapılmıştır. 2022 ağustos ayında (2021 Haziran- 2021 Aralık ayı farkı değerlenecektir). Duran varlığın 2021 yılında endeks üzerinden değerlemesi yapıldı ise bütün varlıkların endeks değeri 2021 Haziran olarak okunacaktır.

2021 yılı aralık ayı değerlemesi ağustos ayında yapıldığından parametre değeri Ağustos-2022 girilmiştir. 2021 Aralık ayı değerlemesi hangi ayda yapılır ise ilgili ay girişi yapılmalıdır. 2022 yılında yayınlanan sabit oran üzerinden değerleme işleminde tanımlanacak parametre değerleri :




Değerleme Oranı :

Temmuz 2021 değerlemesi : Yeniden değerleme fiyat endeksi üzerinden yapılacak tarih parametresindeki tarih bilgisinin fiyat endeksi, sabit kıymet kaydında yer alan aktif tarihinden sonraki ayın fiyat endeksine bölünür.

Ağustos 2022 değerlemesi : 2021 Aralık fiyat endeksi, 2021 Haziran endeksine bölünür.

Eylül 2022 değerlemesi : Ticari sistem yönetiminde tanımlanan yeniden değerleme oranları kullanılacaktır.

Temmuz 2021 değerlemesi : Değerleme oranı 666,79 / 235,78 = 2,82801 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Değerleme oranı 1.022,25 / 693,54 = 1,47395 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Değerleme oranı 92,93 / 100 = 0,9293 işlemi ile bulunur.

Sabit Kıymet Değeri (d.s.) :

Temmuz 2021 değerlemesi : Değerleme oranı ile sabit kıymetin değerleme öncesi değeri çarpılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Değerleme oranı ile sabit kıymetin değerleme öncesi değeri çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı eklenir.

Temmuz 2021 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) 100.000 * 2,82801 = 282.801,00 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) 282.801,00 * 1,47395 = 416.834,53 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) (416.834,53 * 92,93/100) + (416.834,53) = 804.198,86 işlemi ile bulunur.

Birikmiş Amortisman (d.s.) :

Temmuz 2021 değerlemesi : Değerleme oranı ile yeniden değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman değeri çarpılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Değerleme oranı ile yeniden değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman değeri çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar birikmiş amortisman (d.s.) tutarı eklenir.

Temmuz 2021 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) 74.166,67 * 2,82801= 209.744,08 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) 226.240,81 * 1,47395 = 333.467,64 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) (333.467,64 * 92,93/100) + (333.467,64) = 643.359,12 işlemi ile bulunur.

Net Defter Değeri (d.s.) :

Temmuz 2021 değerlemesi : Değerleme oranı ile yeniden değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait net defter değeri (d.s.) değeri çarpılır.

Ağustos 2022 değerlemesi : Sabit kıymet (d.s.) tutarından birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Bir önceki satırda hesaplanan net defter (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar net defter (d.s.) tutarı eklenir.

Temmuz 2021 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) 30.000 ** 2,82801 = 84.840,30* işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) 416.834,53 - 333.467,64 = 83.366,89 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) (83.366,89 * 92,93/100) + (83.366,89) = 160.839,74 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Amortisman :

Değerleme yapılan aydaki yıllık amortisman tutarından değerleme yapılmadan önceki yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Temmuz 2021 değerlemesi : Dönemsel amortisman 8.880,02 – 5.000,00 = 3.880,02 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Dönemsel amortisman 27.788,96 – 16.496,72 = 11.292,24 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Dönemsel amortisman 60.314,9 – 27.788,96 = 32.525,94 işlemi ile bulunur.

Yıllık Amortisman :

2022 Ağustos ve 2022 Eylül değerlemeleri için net defter değeri (d.s.) * (değerleme yapılan ayın sayısı / 12) * (1 / kalan faydalı ömür (içinde bulunulan yıl da hesaplamaya dahil edilir.) ) formülü kullanılır. 2021 Temmuz değerlemesi için (Net defter değeri (d.s.) / ( kalan yıl / 12) ) * değerleme sonrası hesaplanan ay sayısı + toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait yıllık amortisman)

Temmuz 2021 değerlemesi : Yıllık amortisman (((84840,3) / 3 / 12) * 2) +4166,67 = 8.880,02 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Yıllık amortisman 83.366,89 * (8/12) * (1 / 2) = 27.788,96 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Yıllık amortisman 160.839,74 * (9/12) * (1 / 2) = 60.314,90 işlemi ile bulunur.

Net Aktif Değeri :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Temmuz 2021 değerlemesi : Net aktif değeri 282.801,00 – 214,457,43 = 68.343,57 işlemi ile bulunur

Ağustos 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 416.834,53 - 361.256,60 = 55.577,93 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 804.198,86 – 703.674,02 = 100.524,84 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Aktif Değerleme :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından sabit kıymet (d.ö.) tutarı çıkartılır.

Temmuz 2021 değerlemesi : Dönemsel aktif değerleme 282.810,00 – 100.000 = 182.810,00 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Dönemsel aktif değerleme 416.834,53 – 282.801,00 = 134.033,53 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 804.198,86 - 416.834,53 = 387.364,33 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Birikmiş Amortisman Değerlemesi :

2021 Temmuz ve 2022 Ağustos değerlemeleri için değerleme yapılmış birikmiş amortisman (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır. 2022 Eylül değerlemesi için birikmiş amortisman (d.s.) tutarından değerleme yapılmadan önceki birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Temmuz 2021 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 209.744,08 – 741.66,67 = 135.577,41 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 333.467,64 – 226.240,81 = 107.226,83 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 643.359,12 – 333.467,64 = 309.891,48 işlemi ile bulunur

Değer Artış Fonu :

Değerleme yapılan aydaki dönemsel aktif değerleme tutarından dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi tutarı çıkartılır.

Temmuz 2021 değerlemesi : Değer artış fonu 182.801,00 – 135.577,41 = 47.223,59 işlemi ile bulunur.

Ağustos 2022 değerlemesi : Değer artış fonu 134.033,53 – 107.226,83 = 26.806,70 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Değer artış fonu 387.364,33 – 309.891,48 = 77.472,85 işlemi ile bulunur.

Örnek 6

530 nolu tebliğ kapmasında 2021 yılında değerleme yapılmıştır. 2021 yılı kalan aylar veya 6. ay sonrasında alınan varlıkların değerlemesi yapılmadan 2022 yılında oran üzerinden değerleme yapılır.

Not: Örnek 1 deki hesaplama yöntemi kullanılarak belirlenen varlıkların değerlemesi yapılır ve bu işlem sonrası örnek 2 deki hesaplama yöntemi ile 2022 değerlemesi yapılır.

Ticari sistem yönetimi + ana kayıtlar + duran varlık yönetimi parametrelerinde aşağıdaki üç parametre düzenlenir.

Parametre değeri fiyat endeksi olarak 2022 Ağustos ayı olarak tanımlanmıştır, sonrasında hesaplama yöntemi değiştirilmektedir. 2022 yılında, 2021 aralık ayı değerleri yeniden değerleme oranı üzerinden hesaplanarak değerlenecektir.





Değerleme Oranı :

Aralık 2021 değerlemesi : Yeniden değerleme fiyat endeksi üzerinden yapılacak tarih parametresindeki tarih bilgisinin fiyat endeksi, sabit kıymet kaydında yer alan aktif tarihinden sonraki ayın fiyat endeksine bölünür.

Eylül 2022 değerlemesi : Ticari sistem yönetiminde tanımlanan yeniden değerleme oranları kullanılacaktır.

Aralık 2021 değerlemesi : Değerleme oranı 666,79 / 206,91 = 3,22260 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Değerleme oranı 92,93 / 100 = 0,9293 işlemi ile bulunur.

Sabit Kıymet Değeri (d.s.) :

Aralık 2021 değerlemesi : Değerleme oranı ile sabit kıymetin değerleme öncesi değeri çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı değerleme oranı ile çarpılır ve bulunan tutara tekrar sabit kıymet değeri (d.s.) tutarı eklenir.

Ağustos 2022 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) 100.000 * 3,22260 = 322.260,00 işlemi ile bulunur.

Aralık 2021 değerlemesi : Sabit kıymet değeri (d.s.) (322.260,00 * 92,93/100) + (322.260,00) = 621.736,22 işlemi ile bulunur.

Birikmiş Amortisman (d.s.) :

Aralık 2021 değerlemesi : Değerleme oranı ile yeniden değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman değeri çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman tutarı ile değerleme oranı çarpılır ve bulunan tutara tekrar değerleme yapılacak toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman tutarı eklenir.

Aralık 2021 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) 470.83,33 * 3,2226= 151.730,74 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) (161.129,99 * 92,93/100) + (161.129,99) = 310.868,09 işlemi ile bulunur.
Net Defter Değeri (d.s.) :

Aralık 2021 değerlemesi : Değerleme yapılan aydan önceki net defter (d.s.) tutarı ile değerleme oranı çarpılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Sabit kıymet (d.s.) tutarından birikmiş amortisman (d.s.) tutarı çıkartılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) 55.000 * 3,2226 = 177.243,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) 621.736,22 – 310.868,09= 310.868,13 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Amortisman :

Değerleme yapılan aydaki yıllık amortisman tutarından değerleme yapılmadan önceki yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Dönemsel amortisman 11.482,58 - 4.583,33= 6.899,25 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Dönemsel amortisman 23.315,11 – 10.742= 12.573,11 işlemi ile bulunur.

Yıllık Amortisman :

Aralık 2021 değerlemesi : (Net defter değeri (d.s.) / ( kalan yıl / 12) ) * değerleme sonrası hesaplanan ay sayısı + toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait yıllık amortisman)

Eylül 2022 değerlemesi : Net defter değeri (d.s.) * (değerleme yapılan ayın sayısı / 12) * (1 / kalan faydalı ömür (içinde bulunulan yıl da hesaplamaya dahil edilir.)) formülü kullanılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Yıllık amortisman (((177243) / 11 / 12) * 7) + 2083,33 = 11.482,58 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Yıllık amortisman 310.868,13 ** (9/12) * (1 / 10) = 23.315,11* işlemi ile bulunur.

Toplam Birikmiş Amortisman :

Aralık 2021 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı ile yıllık amortisman tutarı toplanır ve toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait yıllık amortisman tutarı çıkartılır.

Eylül 2022 değerlemesi : Birikmiş amortisman (d.s.) tutarı ile yıllık amortisman tutarı toplanır.

Aralık 2021 değerlemesi : Toplam birikmiş amortisman (151.730,74 + 11.482,58) – 2.083,33 = 161.129,99 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Toplam birikmiş amortisman 310.868,09 + 23.315,11 = 334.183,20 işlemi ile bulunur.

Net Aktif Değeri :

Sabit kıymet değeri (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Net aktif değeri 322.260,00 – 161.129,99 = 161.130,01 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 621.736,22 – 334.183,20 = 287.553,02 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Aktif Değerleme :

Birikmiş amortisman (d.s.) tutarından sabit kıymet (d.ö.) tutarı çıkartılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Dönemsel aktif değerleme 322.260,00 – 100.000,00 = 222.260,00 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Net aktif değeri 621.736,22 – 322.260,00 = 299.476,22 işlemi ile bulunur.

Dönemsel Birikmiş Amortisman Değerlemesi :

Değerleme yapılmış birikmiş amortisman (d.s.) tutarından toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait toplam birikmiş amortisman tutarı çıkartılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 151.730,74 - 470.83,33 = 104.647,41 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi 310.868,09 - 161.129,99 = 149.738,10 işlemi ile bulunur.

Değer Artış Fonu :

Değerleme yapılan aydaki dönemsel aktif değerleme tutarından dönemsel birikmiş amortisman değerlemesi tutarı çıkartılır.

Aralık 2021 değerlemesi : Değer artış fonu 222.260,00 – 104.647,41 = 117.612,59 işlemi ile bulunur.

Eylül 2022 değerlemesi : Değer artış fonu 299.476,22 – 149.738,10 = 149.738,12 işlemi ile bulunur.

KIST AMORTİSMAN HESAPLAMALARINDA SÜREKLİ YENİDEN DEĞERLEME
Hesaplamaların tamamı örnek 2 ile aynıdır. Bu kısımda kıst amortisman farklarının değerlemeleri üzerinde durulacaktır.




Değerleme Sonrası Yıllık Amortisman Hesaplaması:

2022 Ağustos Değerlemesi :

Kalan ay oranı hesabı: Sabit kıymetin alım tarihinin ayı da dahil edilerek yıl sonuna kadar kalan ay sayısı / 12 (8/12 = 0,6666)

Kıst ilk yıl oranı hesabı : (1 / kalan ay oranı) -1 (1 / 0,6666) – 1 = 0,50

Kıst ilk yıl tutarı hesabı : Kıst ilk yıl oranı * kıst ilk sene yıllık amortismanı (0,50 * 13.333,33 = 6.666,67)

Kıst tutar farkı : Kıst ilk yıl tutarı * değerleme oranı (6.666,67 ** 2,23608 = 14.907,20)*

Yıllık Amortisman : (Net defter değeri (d.s.) – kıst tutar farkı) * (1/2) * (değerleme sonrası hesaplanan ay sayısı / 12)

Değerleme sonrası yıllık amortisman tutarı ((104.350,41 - 14.907,20) * (1/2) * (8 / 12)) = 29.814,40 işlemi ile bulunur.

Not: Toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait ilgili ay hariç tutularak aylar tek tek sayılır. Hesaplamalarda Ağustos ayı için 8/12 işleminden çıkan sonuç kullanılırken, Kasım ayı için 11/12 işleminden çıkan sonuç kullanılır.

2022 Eylül Değerlemesi :

Kalan ay oranı hesabı: Sabit kıymetin alım tarihinin ayı da dahil edilerek yıl sonuna kadar kalan ay sayısı / 12 (8/12 = 0,6666)

Kıst ilk yıl oranı hesabı : (1 / kalan ay oranı) -1 (1 / 0,6666) – 1 = 0,50

Kıst ilk yıl tutarı hesabı : Kıst ilk yıl oranı * kıst ilk sene yıllık amortismanı (0,50 * 13.333,33 = 6.666,67)

Eski kıst tutar farkı : Kıst ilk yıl tutarı * değerleme oranı (6.666,67 * 2,23608 = 14.907,20)

Güncel kıst tutar farkı : Eski kıst tutar farkı * değerleme oranı (14.907,20 * 92,93/100) + 14907,20 = 28.760,46)

Yıllık Amortisman : (Net defter değeri (d.s.) – güncel kıst tutar farkı) * (1/2) * (değerleme sonrası hesaplanan ay sayısı / 12)

Değerleme sonrası yıllık amortisman tutarı ((201.323,24 – 28.760,46) * (1/2) * (9/12)) = 64.711,04 işlemi ile bulunur.

Not: Toplam birikmiş amortisman dönemi tarihi parametresinde belirlenen tarihe ait ilgili ay hariç tutularak aylar tek tek sayılır. Hesaplamalarda Eylül ayı için 9/12 işleminden çıkan sonuç kullanılırken, Ekim ayı için 10/12 işleminden çıkan sonuç kullanılır.