Mali tablolar, muhasebe hareketlerinin raporlanması ve rapor sonuçlarının yorumlanması işlevini yerine getiren ve bu anlamda ilgililere doğru bilgileri verecek şekilde düzenlenme zorunluluğu olan tablolardır. Mevcut muhasebe uygulamaları, genellikle işlemin gerçekleştiği tarihteki parasal değerler üzerinden yapılmaktadır. Mali tablolar ise tarihi işlem değerleriyle hazırlanmış hesaplar üzerinden düzenlenmektedir. Ancak fiyat hareketlerinin istikrarlı olmadığı dönemlerde, fiyat hareketlerini dikkate almadan tarihi verilere göre düzenlenen mali tabloların işlevlerini yerine getiremeyeceği açıktır. Fiyat hareketleri dikkate alınmadığında, faaliyet sonuçları olduğundan fazla/az gözükebilmekte, sonuçların alıcılarını yanlış bilgilendirebilmektedir. Örneğin fiyat hareketlerinin oldukça değişkenlik gösterdiği bir ekonomi ortamında 20 TL'ye alınan bir mal, belirli bir zaman sonunda 30 TL'ye satıldığında tarihi veriler bize 10 TL kar edildiğini söylemektedir. Ancak malın satıldığı tarihte, paranın satınalma gücünde meydana gelen değişiklikten dolayı, alım değeri 25 TL'ye çıkmışsa gerçek kar 10 TL değil, 5 TL olacaktır. Fiyatlar yükseldikçe paranın satınalma gücü düşer.
Enflasyon muhasebesi, fiyat hareketlerindeki değişiklikleri göz önünde bulundurarak bu değişikliklerin mali tablolara yansıtılması yani başka bir deyişle düzeltilmesini sağlar. Enflasyon muhasebesi, tüm hareketlerin, yerel para biriminin raporun alındığı tarihteki satınalma gücüne göre değerlenmesidir.
Vergi kanunları açısından fiyat endeksindeki artış (Yurt içi ÜFE), içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde %10'dan fazla olması halinde şartlar oluşmuş kabul edilerek mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması beklenmektedir. 31.12.2021 tarihi itibarıyla enflasyon muhasebesini gerektiren şartlar oluşmuş ancak VUK Geçici 33'üncü madde kapsamında uygulama 31.12.2023 tarihine ötelenmiştir.mali tabloların uzun yıllar süren yüksek enflasyonun etkisinden arındırılması ve böylece vergileme üzerindeki enflasyonun olumsuz etkilerinin giderilmesini sağlamaktır.
Mali tabloların uzun yıllar süren yüksek enflasyonist ortamdaki etkilerden arındırılmasını sağlayarak, vergileme üzerindeki olumsuz etkilerinin minimize edilmesini hedefleyen enflasyon muhasebesi uygulaması kısaca kanun çerçevesinde bulunan düzeltme katsayısı ile mevcut hesap kalemlerinin düzeltilmesidir.
Enflayon muhasebesi kısaca nasıl uygulanır tanımlanacak olursa;
- Düzeltmeye esas parasal olmayan kalemleri belirlenir,
- Düzeltmeye esas tarihler tespit edilir,
- Düzeltmeye esas tarih ile enflasyon muhasebesinin uygulanacağı tarih için tespit edilen endeksler yardımıyla düzeltme katsayısı hesaplanır,( İlk uygulama tarihi 31.12.2023)
- Düzeltilecek tutar ile düzeltme katsayısı çarpılarak düzeltilmiş tutarlar bulunur.