2.93.01.00 sürümüyle muhasebe modülünden stok ve diğer muhasebe hesapları için enflasyon muhasebesi uygulaması yapılarak fark mahsubunun oluşturulabilmesi sağlanmıştır.
Uygulamanın çalışması aşamasında öncelikle hesap kartları tanımlar penceresine “Fiyat endeksi hesaplama türü: Basit ortalama – hareketler üzerinden “ seçenekleri eklenmiştir.
Mevcut sistemde hesap planında yer alan tüm hesaplar için ön değer hesaplama türü hareketler üzerinden gelmektedir.
Ticari sistem yönetimi – tanımlar – muhasebe parametrelerinde yer alan ön değer seçeneklerine “Fiyat endeksi hesaplama türü “ eklenmiştir. Ön değeri hareketler üzerinden gelmektedir.
Stok hesapları için basit ortalama seçeneği kullanılarak enflasyon muhasebesi hesaplaması yapılabilmesi için hesap türünün basit ortalama olarak seçilmesi gerekmektedir. Stokları ilgilendiren hesaplar için toplu olarak fiyat endeksi hesaplama türü batch işlem ile toplu olarak güncellenebilmektedir.
Genel muhasebe – işlemler – hesap tipi güncelleme filtre seçeneklerine “Fiyat endeksi hesaplama türü “eklenmiştir. Filtrede hesaplama türü değiştirilmek istenen hesap – hesap aralığı seçeneği ile hesaplama türü de seçilerek işlem çalıştırılmalıdır.
Tanımlamalarımız sonrasında muhasebe fişlerine endeks atama işlemi yapılarak fark mahsupları hesaplanabilir.
UYARI !!!Sabit kıymetler için muhasebeden endeks atama ve fark mahsubu oluşturma işlemleri yapılmamalıdır. Sabit kıymet işlemlerinin duran varlık modülünden takip edilmesi ve muhasebeleşmesi sonrasında da fark mahsubunun bu bölümden yapılması gerekmektedir.
Muhasebe modülünden fiyat endeksi atama işlemi öncesinde giriş – çıkış hareketleri ilişkilendirme işlemi çalıştırılmalıdır. Giriş Çıkış Hareketleri İlişkilendirme Genel Muhasebe -İşlemler menüsü altında yer alan Giriş Çıkış Hareketleri İlişkilendirme seçeneği ile kaydedilir.
Giriş Çıkış Hareketleri İlişkilendirme işleminin amacı, Parasal Olmayan Muhasebe Hesaplarının Muhasebe Çıkış Hareketlerini FIFO yöntemine göre Muhasebe Giriş hareketleri ile ilişkilendirmektir. Böylelikle herhangi bir parasal olmayan değer çıkışının hangi dönemdeki girişten kaynakladığı tahmininde bulunulmaktadır. (Tutar eşleştirme)
Buna göre işlem belirli bir tarih aralığı için çalışır. Bu tarih aralığının belirlenmesi amacıyla şu filtrelere bilgi girişi yapılmalıdır:
Başlangıç Ayı: Firma çalışma başlangıç ayından itibaren 12 ay listelenir. İlgili ay seçilir.
Bitiş Ayı: Firma çalışma başlangıç ayından itibaren 12 ay listelenir. İlgili ay seçilir.
Mali Dönem: Mali dönem bağımsız çalışan firmalar için dikkate alınacak dönem bilgisidir.
Bu filtrelere göre belirlenen aralıkta giriş/çıkış hareketleri belirlenerek işlem gerçekleştirilir. İşlemin başlangıç ayının hangi gününden bitiş ayının hangi güne olduğu bilgisi çalışma dönemi başlangıç günü ve bitiş günü dikkate alınarak saptanır. Örneğin çalışma dönemi "01.01.2024-31.12.2024" ise başlangıç ayının 1'inden bitiş ayının 31'ine kadar olan aralıkta işlem gerçekleştirilir. Eğer çalışma dönemi 15.07.2023’te başlamış olsaydı işlem başlangıç ayının 15'inden itibaren gerçekleştirilirdi.
Hesap karakteristiği "Parasal Olmayan (Borç)" olanlar için giriş hareketleri, ilgili hesaba borç yazan hareketler, çıkış ise alacak yazan hareketlerdir. Benzer şekilde, hesap karakteristiği "Parasal Olmayan (Alacak)" olanlar için giriş hareketleri, ilgili hesaba alacak yazan hareketler, çıkış ise borç yazan hareketlerdir.
"Enflasyon Dışı: Evet" olan hareketler eşleştirmeye dahil edilmez.
Fiyat endeksi atama işlemi genel Muhasebe-İşlemler-Fiyat Endeksi Atama menüsü ile yapılır. İşlemin amacı, muhasebe giriş/çıkış hareketlerine hesap kartlarında seçili olan fiyat endeksi hesaplama türüne göre endeks ataması yapmaktır.
Başlangıç Ayı: Firma çalışma başlangıç ayından itibaren 12 ay listelenir ve ilgili ay seçilir.
Bitiş Ayı: Firma çalışma başlangıç ayından itibaren 12 ay listelenir ve ilgili ay seçilir
Mali Dönem: Mali dönem bağımsız çalışan firmalarda yıl seçeneği gelir, mali dönem bağımlı çalışan firmaların içinde bulundukları dönem dikkate alınmaktadır.
Kullanıcı atanan fiyat endekslerini muhasebe fişleri içinde satırlardan görebilir. Bunun için hareketlere "endeks" kolonu eklenmiştir. Endeks bilgisi program tarafından otomatik olarak hesaplanabileceği gibi kullanıcı tarafından da girilebilir.
Bununla birlikte açılış fişinde girilmiş endeks değerleri var ise bu değerler ezilmez. Yine muhasebeleşen fişe endeks daha önceden atanmış ise fiyat endeksi atama sırasında bu endeks değeri de ezilmez. Benzer şekilde eğer bir hareketin "Hesap Dışı" parametresinin değeri "Evet" ise bu hareketin endeks bilgisi de aynı kalır değişmez.
Fiyat endeksi atama örnek:
152.01 hesabı basit ortalama yönetimine göre enflasyon muhasebesine tabi bir hesap olup hareketleri aşağıdaki ekran görüntülerinde de görüleceği üzere Nisan ayında ve mayıs ayında gerçekleşmiştir.
Nisan-Haziran aralığı için endeks atama işlemi gerçekleştiğinde ilgili fişlere basit ortalama yöntemine göre hesaplanan endeks değeri atanacaktır.
Basit ortalama yönteminde haziran ayı için endeks değeri ile bir önceki geçici verginin son ayındaki endeks değeri dikkate alınacak ve ortalaması bulanarak fişlere atanacaktır.
Haziran 2024 için endeks: 3250
Mart 2024 için endeks: 3100 olduğunu farz edelim.
Bu durumda fişlere atanacak endeks: (3250+3100) /2 = 3175 olacaktır.
