Dövizli türdeki banka hesaplarında döviz kurunun değişmesi yerel para birimi üzerinden bakiyesinin artması ya da azalmasına neden olur. Bu artış ve azalışlar kur farkı hesaplatılarak kaydedilir. Bir banka hesabının kur farkı hesaplamasında hesaplama yapılan günün kuru ile hareketin kuru arasındaki fark, kur farkı hesaplamasında dikkate alınır. Hareketin tipine, kurdaki azalış ya da artışa göre kur farkı borç ya da alacak olarak oluşur.
Banka hesaplarına ait kur farkları Finans program bölümünde İşlemler menüsü altında yer alan Banka Kur Farkı Hesaplama seçeneği ile otomatik olarak hesaplatılır.
Hesaplama sonuçları verilen hesaplama tarihine ait tek bir kur farkı fişinde toplanabileceği gibi, ardışık kur farkı hesaplama olanağı ile banka hesap hareketi olan tüm günler için ayrı ayrı kur farklarını içeren fişler oluşturulabilir.
Kur farkı hesaplamasında geçerli olacak koşullar filtre satırlarında belirlenir.
Bu filtreler seçenekleri şunladır:
Hesaplama Tarihi: Kur farkının, hangi tarihteki günlük kur bilgisine göre hesaplanacağını gösterir. Kur değeri döviz dosyasından okunur.
Banka Hesap Kodu: Bu filtre satırında, kur farkı hesaplatma işleminin yapılacağı banka hesabı veya hesapları belirlenir. Kur farkı hesaplatma işlemi yalnızca belirli hesaplar için yapılacaksa grup ya da aralık tanımı yapılarak koşul belirlenir.
Banka Hesap Özel Kodu: Kur farkı hesaplama işleminde dikkate alınacak hesaplar kart özel koduna göre filtrelenebilir.
Ticari İşlem Grubu: Kur farkı hesaplama işleminde dikkate alınacak banka hesapları ait oldukları ticari işlem grubuna göre de filtrelenebilir. Böylece kur farkı işlemlerinde ticari işlem grubuna göre kaydedilen banka hesaplarının kur farkı hesaplama işlemleri kolaylıkla yapılabilir.
İşyeri: Banka hesap hareketlerinin işyerlerine göre filtrelenmesinde kullanılır. Grup ya da aralık tanımı yapılarak kur farkı hesaplatılırken dikkate alınacak işyerleri belirlenir.
Bölüm: Seçilen banka hesaplarının hangi bölüm veya bölümlerden yapılan işlemleri dikkate alınarak kur farkının hesaplanacağı bu filtre satırında belirlenir. Sadece burada seçilmiş olan bölümlerden yapılmış olan hareketler taranır ve sadece bu hareketlerden kaynaklanan kur farkı hesaplanır.
Döviz Türü: Kur farkı hesaplatılırken dikkate alınacak işlem dövizi türlerinin belirlenmesinde kullanılır. Burada birden fazla sayıda döviz türü seçilebilir. Bu durumda her döviz türü için kur farkı ayrı ayrı hesaplanır.
Limit Kur Farkı: Belirlenen döviz türü üzerinden hesaplanan kur farkının belirli bir limitin altında kalması durumunda, tutarın oluşacak kur farkı fişine yansıması istenmiyorsa bu satırda belirtilir. Hesaplanan kur farkı burada girilen tutarın altında ise işlem yapılmaz.
Açıklama: Oluşacak kur farkı fişinde satır açıklamalarında yer alması istenen bilgi öndeğer olarak bu filtre satırında kaydedilir.
Kur Farkı Tipi: Kur farkının hangi tipteki hareketler için hesaplanacağı bu filtre ile belirlenir. Kur farkı borç ya da alacak hareketleri için hesaplatılabileceği gibi her ikisi için de hesaplatılabilir.
Kur Türü: Kur farkı hesaplarında dikkate alınacak döviz kur türünün belirlenmesinde kullanılır.
Kur Farkı Kontrolü: Kur farkı hesaplamasının sonunda oluşan kur farkı fişinin kullanıcı kontrolünde kaydedilmesi için kullanılır. Filtre satırı Yapılacak ve Yapılmayacak olmak üzere iki seçeneklidir.
Yapılacak seçilirse oluşturulacak her kur farkı fişi ekrana gelir ve kullanıcı tarafından kaydedilir.
Yapılmayacak seçilirse kur farkı hesaplamalarının sonunda oluşan fişler otomatik kaydedilir.
Ardışık Kur Farkı Oluşturulsun: Dövizli işlem yapılan her güne ait kur farkı fişi oluşturmak için kullanılır. Evet ve Hayır seçeneklerini içerir. "Evet" seçilirse kur farkı Hesaplama Başlangıç Tarihi filtre satırında belirtilen tarih ile hesaplamanın yapıldığı tarih arasında, cari hesaba ait dövizli işlem yapılan her gün için ayrı bir kur farkı fişi oluşturulur. "Hayır" seçilirse hesaplama tarihi dikkate alınır ve cari hesaba ait dövizli hareketler için tek bir kur farkı fişi oluşturulur.
Hesaplama Başlangıç Tarihi: Ardışık kur farkı (Ardışık Kur Farkı Oluşturulsun filtre satırında “Evet” seçiminin yapılması durumunda) ve normal kur farkı hesaplamasında hesaplamanın hangi tarihten itibaren yapılacağını belirtir.
Çek/Senet Banka Tahsil Durumu: Banka kur farkı hesaplamalarında dikkate alınacak çek ve senetlerin durumlarına göre filtrelenmesi için kullanılır. Bu filtre satırı şu seçenekleri içerir; Hepsi, Banka Tahsilde ve Banka Tahsil Edildi.
Banka Tahsilde seçilmesi durumunda, kur farkı işlemlerinde yalnızca "Banka Tahsil" durumundaki çek ve senetler dikkate alınırken, Banka Tahsil Edildi seçiminin yapılması durumunda "Tahsil Edildi" durumundaki çek ve senetler dikkate alınır.
Hepsi seçilirse, banka kur farkı hesaplama işleminde tüm çek ve senetler dikkate alınır.
Tahsil Edilmiş Çekler İçin Hesaplama Kuru: Dövizli çekler tahsil edildikten sonra kur farkı işlemi çalıştırıldığında hesaplamanın hangi tarihteki kur bilgisine göre yapılacağı bu parametre satırında belirlenir. Tahsil Kuru ve Hesaplama Tarihindeki Kur seçeneklerini içerir. "Tahsil Kuru" seçiminde, hesaplama, alınan çekin tahsil edildiği tarihteki kur bilgisine göre yapılır. Diğer seçenekte ise hesaplama kur farkı hesaplama tarihindeki döviz kuruna göre yapılır. Aradaki fark borç ya da alacak olarak kur farkı fişine yansır.
Banka Kredi Kur Farkı Ayrı Hesaplanacak: Banka kredileri bazında kur farkı hesaplamak için kullanılan filtredir. Evet ve Hayır seçeneklerini içerir. “Evet” seçimi yapıldığında, banka kredileri için ayrı kur farkı fişi oluşturulur ve kredi açılış/kapanış (ana para tutarı) için kur farkı hesaplanır. Faiz, BSMV ve KKDF kur farkı hesaplama için Banka Kredisi için Hesaplanacak Ek Kur Farkı filtresi kullanılır. Bu durumda krediye ait tüm kur farkları banka kur farkı fişinde ayrı satırlar halinde listelenir.
Banka Kredisi için Hesaplanacak Ek Kur Farkları: “Banka Kredi Kur Farkı Ayrı Hesaplanacak” filtre satırında “Evet” seçiminin yapılması durumunda, hesaplanacak ek kur farklarını seçmek için kullanılır. Banka kredi kur farkı ayrı hesaplandığında banka kredileri için ayrı bir kur farkı fişi oluşturulur. Oluşturulan fişte kredi anapara tutarı için kur farkı hesaplanır. Bu filtrede yapılan seçim/seçimler doğrultusunda hesaplanan Faiz, BSMV ve KKDF kur farkları ilgili fişte ayrı satırlar halinde listelenir.
Kur Farkı Hesaplama Şekli: Kur farkı hesabının hangi birimler bazında yapılacağının belirtildiği filtre satırıdır. Genel, İşyerlerine Göre ve İşyerlerine+Bölümlere Göre seçeneklerini içerir.
Kur farkının "İşyeri" satırında seçilen işyerlerine göre ayrı ayrı hesaplatılması isteniyorsa bu filtre satırında "İşyerlerine Göre" seçiminin yapılması gerekir. Satırda tanımlanan İşyeri ve Bölümlere göre hesaplatılması isteniyorsa, "İşyerlerine+Bölümlere Göre" seçimi yapılmalıdır. "Genel" seçimi yapıldığında, tanımlı tüm işyerlerine ait kur farkları toplanır ve kur farkı fişi merkez işyeri için oluşturulur.
Kur Farkı Hesaplama İşlemi
Kur farkı hesabı için geçerli olacak koşullar belirlendikten sonra kur farkı hesaplama işlemi başlatılır. Hesaplanan kur farkları, program tarafından doğrudan oluşturulan kur farkı fişine yazılır. Kur farkı fişinin tarihi, kur farkı hesaplama penceresinde belirtilen tarihtir. "Ardışık Kur Farkı Oluşturulsun" filtre satırında "Evet" seçiminin yapılması durumunda, Hesaplama Başlangıç Tarihi filtresindeki tarihten hesaplama tarihine kadar olan zaman diliminde bir banka hesabı için dövizli işlem yapılan her güne bir kur farkı fişi oluşturulur.
Hesaplanan kur farkları, kur farkı hesaplanan banka hesabı ya da hesapların kartında belirtilen kur farkı hesabı altında toplanır. Kur farkı hesaplaması yapılan her bir hesaba ait işlemler fişte ayrı birer satır olarak yer alır.
Kur farkları tek bir hesap altında toplanabildiği gibi, her bir hesap için farklı kur farkı hesabı açılabilir.
Kur farkı hesaplanırken verilen tarihe ait kur değerinin kur tablosundan okunamadığı ya da hesapların verilen döviz türü üzerinden işlem görmediği durumlarda "Kur farkı veren hesap bulunamadı" mesajı vererek program sizi uyaracaktır.
Aynı şekilde, Firma Çalışma Bilgileri'nde verilen çalışma günleri dışında bir tarih verildiğinde de kur farkı hesaplama işlemi yapılamayacaktır. Kur farkı hesaplanırken, Döviz Kullanım Parametreleri'nde Otomatik Kullanım alanında belirlenen TL karşılığı kur değeri dikkate alınır. Kur farkının istenen tür üzerinden hesaplanması için, Otomatik Kullanım alanında tür belirlemek gerekir.