Toplulaştırılmış yöntemlerden biri belirlenen hesap kodları için, Enflasyon Muhasebesi (VUK), IAS29 (SPK) uygulamalarından birinde ya da her ikisinde düzeltme işlemini yapan ek işlemdir.
Yıl Kodu: İşlemin çalıştırılacağı yıl kodudur.
Ay Kodu: Düzeltme işlemi yapılacak ay kodudur.
Tarih: Düzeltme işlemi sırasında oluşan yevmiye fişinin atılacağı tarihtir. Düzeltme ayının (bitiş ayı) son günü öndeğer olarak getirilir.
Dönem Son Ay Düzeltme: Basit Ortalama Yönteminde, Netsis enflasyon muhasebesi çalışma prensibine uyumsuz olarak, geçici vergi dönemi sonlarında, dönem sonu ve dönem başı endekslerinin kullanılması suretiyle düzeltme yapılabilmektedir. Her ay düzeltme yapılamamaktadır. Ancak bu işlemin, diğer yönteme sahip hesapların düzeltilmesi için aylık bazda çalıştırılması gerekebilir. Bu durumda dönem içindeki aylarda bu saha seçilmemeli, her dönemin son ayında ise işaretlenmelidir.
İşlem diğer işlemler gibi aylık yapılır. Yapılan işlemi birkaç örnek ile açıklayalım.
Örnek: 150-001 hesap 3. ay için düzeltilecektir. 3. ay sonu itibariyle TL. bakiyesi 1000 TL. borçtur. Hesap basit ortalama yöntem ile düzeltilecektir. Bir önceki dönem sonu (12. ay) enflasyon endeksi 1000, 3. ay enflasyon endeksi ise 1100’dür.
Buna göre ortalama düzeltme katsayısı = 1100 = 1,048
(1000+1100) / 2
Hesap Kodu | TL.Tutar | Düzeltilmiş Tutar | Açıklama |
150-001 | 1000 | 1000 | |
150-999 | 48 | ||
150-001 | 48 | IAS 29 uygulaması varsa | |
Toplam | 1048 | 1048 |
Örnek: Yukarıdaki örnekte verilen hesap, Stok Devir Hızı yöntemi ile düzeltilecektir ve devir hızı tablosu aşağıdaki verilmiştir.
Kırılım | Oran | Durma Günü |
İlk Madde Malzeme | 100 | 60 |
İşçilik | ||
Amortisman | - | |
Genel Üretim Giderleri | ||
Finansman Gideri |
Bu durumda 60 günlük (2 aylık) düzeltme yapılacaktır. Her iki ayda enflasyon oranının %10 olduğunu ve düzeltme katsayısının 1.1 * 1.1 = 1.21 olduğunu varsayarsak;
Hesap Kodu | TL.Tutar | Düzeltilmiş Tutar | Açıklama |
150-001 | 1000 | 1000 | |
150-999 | 210 | ||
150-001 | 210 | IAS 29 uygulaması varsa | |
Toplam | 1210 | 1210 |
Örnek: 151-001 hesap düzeltilecektir. Stok devir hızı yöntemi kullanılacaktır. Devir hızı tablosu aşağıdaki gibidir. Her ay için enflasyon oranı %10’dur. Dönem sonu itibariyle hesabın TL. bakiyesi 1000 TL. borçtur.
Kırılım | Oran | Durma Günü |
İlk Madde Malzeme | 70 | 90 |
İşçilik | 10 | 30 |
Amortisman | 10 | - |
Genel Üretim Giderleri | 10 | 30 |
Finansman Gideri |
Dönemin toplam amortisman gideri 1,000,000 TL., amortisman giderinin düzeltilmiş tutarı 1,200,000 TL.dir.
İlk Madde Malzeme:
TL.tutarın %70’i üç aylık endeksle düzeltilecek.
(1000*0.70)*1.1*1.1*1.1 = 932
İşçilik:
TL.tutarın %10’u bir aylık endeksle düzeltilecek.
(1000*0.10)*1.1 = 110
Amortisman:
TL.tutarın %10’u ayrıştırılır.
(1000*0.10) = 100
Eğer verilmişse, Düzeltilmiş Toplam Amortisman / TL.Toplam Amortisman katsayısı ile düzeltilir. Eğer verilmemişse düzeltilmiş amortismanların yarımamule girdiği varsayılır, ayrıca düzeltmeye tabi tutulmaz.
Genel Üretim Giderleri;
TL.tutarın %10’u bir aylık endeksle düzeltilecek.
(1000*0.10)*1.1 = 110
Düzeltmeler | Hesaplanan Düzeltilmiş Tutar |
İlk Madde Malzeme | 932 |
İşçilik | 110 |
Amortisman | 100 |
Genel Üretim Giderleri | 110 |
Finansman Gideri | 0 |
Toplam | 1252 |
Hesap Kodu | TL.Tutar | Düzeltilmiş Tutar | Açıklama |
151-001 | 1000 | 1000 | |
151-999 | 252 | ||
151-001 | 252 | IAS 29 uygulaması varsa | |
Toplam | 1252 | 1252 |